فرآیند تصفیه بی هوازی فاضلاب
گرچه مدتهاست که تصفیه بی هوازی مواد زائد جامد، به ویژه هضم بی هوازی لجن حاصل از تصفیه فاضلاب های شهری، از جمله فناوری های متداول مورد استفاده در بسیاری از موارد تصفیه خانه فاضلاب میباشد، ولی فرآیند تصفیه بی هوازی فاضلاب تنها در سه دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است.
دلیل این امر را نیز باید عدم شناخت کافی از فرآیندهای بیولوژیکی مربوط دانست که در گذشته باعث راهبری اشتباه تأسیسات و در نتیجه عدم عملکرد صحیح راکتور شده است.
مزیت های فرآیند تصفیه بی هوازی فاضلاب مانند تولید لجن مازاد کم، تبدیل بیشتر مواد با صرف هزینه کم بهره برداری و همچنین تولید محصولات نهایی انرژی زا بر کاربرد آن به عنوان مرحله پیش تصفیه فاضلاب های بسیار غلیظ در صنایع تولید مواد غذایی، کشتارگاه های دام، صنایع چوب و کاغذ و همچنین کشاورزی مؤثر واقع شده اند.
البته باید توجه داشت که این روش در مقایسه با فرآیند هوازی پیچیده تر و نسبت به اختلالات ممکن حساس تر است. همچنین مقدار حذف ازت و فسفر کمتر بوده و جریان خروجی ن باید قبل از تخلیه در محیط، مورد تصفیه هوازی قرار گیرد.
فرآیند تصفیه بی هوازی فاضلاب مانند فرآیند بی هوازی UASB، بستر ثابت، بستر معلق و همچنین راکتورهای سوسپانسیون به همراه سیستم غشایی دارای قابلیت تبدیل مقدار زیادی از مواد موجود در فاضلاب در حجم کوچکی هستند.
همچنین به دلیل نگهداشت مؤثر بیومس، شرایط خوبی برای رشد و تکثیر اجتماع میکروارگانیزم ها و مقدار کافی انتقال (خروج) بیوگاز تولید شده از راکتور حاصل می گردد.
در این رابطه باید همواره شرایط پایدار بهره برداری تضمین گردد. منظور از شرایط بهره برداری از سویی تغییرات دینامیکی ویژه فاضلاب و از سوی دیگر مشخصه های بهره برداری می باشد.
مبنای طراحی مطمئن تأسیسات بی هوازی تهیه بیلان جریان تمامی مواد مرتبط موجود در فاضلاب با استفاده از پارامترهای مناسب است. معمولاً برای طراحی و محاسبه راکتورهای بی هوازی از پارامتر “بار حجمی COD” استفاده می شود.
در اینجا سه موضوع مهم در رابطه با طراحی و محاسبه تأسیسات بی هوازی تصفیه فاضلاب بهداشتی مطرح می شوند که عبارتند از:
- طراحی فرآیند،
- طراحی و محاسبه بخش های مختلف تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی،
- بهره برداری تحت شرایط معمول.
“طراحی فرآیندی” تأسیسات فرآیند تصفیه بی هوازی فاضلاب به عنوان یکی از بخش های اصلی راکتورهای تصفیه که در آنها واکنش های بیولوژیکی تجزیه مواد به وقوع می پیوندند، انجام می پذیرد.
تجهیزات تکمیلی، انجام بهینه واکنش بیولوژیکی را ممکن ساخته و تأثیر مستقیم بر دستیابی به اهداف مورد نظر تصفیه دارند.
“شرایط بهره برداری” باید در هنگام طراحی فرآیند و همچنین طراحی و محاسبه تأسیسات مورد توجه قرار گیرد.
منظور این است که باید به تغییرات ممکن یا مورد انتظار ترکیبات فاضلاب و دبی جریان و همچنین شرایط محیطی همچون نوسانات دما توجه شود.
با توجه به شرایط مورد نیاز رشد و تکثیر میکروارگانیزم های بی هوازی لازم است موارد اصولی زیر برای بهینه سازی راهبری راکتورهای بی هوازی مورد توجه قرار گیرند:
- افزودن مواد مغذی و عناصر جزئی در صورت نیاز،
- حفظ دمای بهینه راکتور برابر 32 تا 38 درجه سانتی گراد،
- تنظیم مقدار pH در مرحله متان سازی در گستره 6/8 تا 7/5.
به دلیل سرعت کند رشد و تکثیر میکروارگانیزم ها و ضرایب کم عملکرد به ویژه میکروارگانیزم های استات ساز و متان ساز، نگهداری مؤثر بیومس بی هوازی الزامی است.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان شرکت تصفیه آب و فاضلاب زیست نگار (سازنده پکیج تصفیه فاضلاب) تماس حاصل فرمایید.