آلاینده های فاضلاب شامل چه مواردی هستند؟
6 مرداد 1395
طبقه بندی آلاینده های فاضلاب
تعداد آلوده کننده های فاضلاب و آب بسیار زیاد است. جامعه شیمیدانان آمریکا در سال 1977 این تعداد را 4 میلیون اعلام کردند.
از این تعداد 70 هزار نوع به صورت تجاری درآمده اند که تقریباً در تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی حضور دارند. از این مواد حدود 1500 آلوده کننده از نظر سرطان زایی مشکوک تشخیص داده شده اند.
آلاینده های فاضلاب را به شیوه های مختلف تقسیم نموده اند که تقسیم بندی نه گانه زیر در بحث فاضلاب بهداشتی کاربرد بیشتری دارد. البته این تقسیم بندی هم پوشانی های زیادی دارد و بسیاری از مواد شیمیایی گاهی در چند گروه از تقسیم بندی مذکور قرار می گیرند:
- آلاینده های فاضلاب اکسیژن خواه
- میکروارگانیسم ها
- مواد غذایی گیاهی
- مواد آلی سنتتیک
- هیدروکربن های نفتی
- مواد معدنی
- مواد معلق
- مواد پرتوزا
- گرما
- مواد مولد بو
آلاینده های فاضلاب اکسیژن خواه
آلاینده های فاضلاب اکسیژن خواه، مواد آلی و معدنی هستند که قابلیت اکسیده شدن به وسیله مواد شیمیایی در حضور اکسیژن و یا توسط با کتری ها را دارند که معمولاً در تصفیه خانه فاضلاب بهداشنی انجام می شوند.
این مواد تهدید کننده حیات داخل آب هستند، زیرا شکستن آنها باعث از بین رفتن اکسیژن در سیستم های آب شیرین و دریایی می گردد. به همین دلیل است که میزان اکسیژن محلول در آب، یکی از شاخص های مهم در بررسی کیفیت فاضلاب می باشد.
میکروارگانیسم ها
ویروس ها، قارچ ها، جلبک ها، باکتری ها، تک سلولی ها، تخم انگل ها، نماتودها، کرم های انگل و غیره گروه های مختلف این موجودات کوچک داخل فاضلاب شهری را تشکیل می دهند.
تعداد بی شماری از آنها غیر بیماری زا هستند ولی برخی از این عوامل بیماری زا می باشند و قادرند در صورت ورود به بدن انسان یا سایر حیوانات، آنها را بیمار کنند.
در واقع یکی از اثرات سوء دفع نا مناسب فاضلاب که همانا شیوع بیماری های مختلف می باشد، از این گروه آلاینده فاضلاب ناشی می شوند.
مواد غذایی گیاهی
منظور از عناصر آن دسته از مواد هستند که برای رشد موجودات زنده ضروری هستند. حدود 15 عنصر برای رشد گیاهان لازمند که از آن جمله می توان به کربن، نیتروژن، فسفر، کلسیم، گوگرد، پتاسیم، آهن و منگنز اشاره کرد که عتاصر کربن، نیتروژن و فسفر مهمترین آنها هستند.
این مواد زمانی در آب آلاینده محسوب می شوند که دارای غلظت بیش از حد باشند، بطوری که غلظت آنها برای تشدید رشد گیاهان آبزی به ویژه جلبک ها به حد کافی بالا باشد. افزایش مواد غذایی موجب پدیده غنی شدن یا اوتریفیکاسیون آب می گردد.
مواد آلی سنتتیک
منظور آن دسته از موادی هستند که در طبیعت موجود نبوده و توسط فرآیندهای صنعتی ساخته شده باشند. این مواد آلی در ساختمان شیمیایی خود معمولاً تعداد زیادی کربن و هیدروژن دارند ولی عناصر دیگر مانند اکسیژن، گوگرد، فسفر و هالوژن ها نیز در ساختمان آنها وجود دارد.
این مواد شامل موئارد زیر می باشند:
- آفت کش ها
- سموم ارگانو کلره
- سموم ارگانوفسفره
- کاربامات ها
- هالوکربن های فرار
- پاک کننده ها (شوینده ها)
- MTBE
- مواد نفتی
- مواد شیمیایی معدنی و کانی
مواد معلق
مواد معلق شامل آن دسته از مواد آلاینده های فاضلاب است که در آب حل نشده اند و در واقع به صورت فیزیکی با آن حمل می شوند و در نتیجه، روش مناسب تصفیه فاضلاب، تصفیه فیزیکی فاضلاب می باشد.
مواد پرتوزا
مواد رادیواکتیو موادی هستند که هسته آنها بطور خودبخودی دچار تلاشی شده و به عناصر سبک تر از خود تبدیل می گردد و در این میان از خود پرتوهای رادیواکتیو منتشر می کند.
آلودگی فاضلاب از نوع حرارتی
آلودگی حرارتی را می توان از جنبه های جدید آلودگی فاضلاب نامید. واقعیت این است که تغییر دما در کل اشکال حیات، عاملی مؤثر و تأثیرگذار است.
مواد مولد بو و مزه
از آن جایی که بو یکی از استانداردهای کیفی آب آشامیدنی می باشد، لذا بو فاضلاب صرف نظر از منشأ تولید آن، پارامتر با اهمیتی قلمداد می گردد.
نکته حائز اهمیت در خصوص مواد مولد بو این است که این عوامل به طور کامل توسط روش های مرسوم و معمولی موجود در تصفیه خانه فاضلاب حذف نمی شوند و اغلب برای حذف کامل باید از روش های پیشرفته از جمله استفاده از جاذب های سطحی مانند کربن فعال، زئولیت ها یا روش نانو استفاده نمود.
وجود نمک های منیزیم موجب تلخی آب می شود در حالی که حضور آهن و آلومینیوم، موجب بروز مزه گندیدگی در آب می شوند. pH کمتر از 5 موجب مزه ترشی و pH بالای 9 موجب مزه صابونی در آب می شود.
