عوامل مؤثر بر هضم لجن شامل چه مواردی است؟
2 آبان 1395
مهمترین عوامل مؤثر بر هضم لجن عبارتند از:
باروری لجن یا Sludge Seeding
در این عمل مقداری از لجن هضم شده را که روزانه 3/5 – 2/5 درصد لجن خشک هشم شده است به منظور تعادل بین مواد غذایی و ارگانیسم های هاضم و ایجاد محیط قلیایی برای فعالیت باکتری های گروه دوم به محتویات موجود در هاضم لجن فاضلاب که لجن خام است، اضافه می نمایند.
درجه حرارت
هضم لجن ممکن است در حرارت محیط تا 15/5 درجه سانتیگراد انجام شود که به آن هضم سرد گویند و بسیار کند است و ممکن است 6-3 ماه طول بکشد.
اگر عمل هضم در حرارت 35 – 26/7 درجه سانتیگراد انجام گیرد از سرعت قابل ملاحظه ای برخوردار خواهد بود و اصطلاحاً به آن هضم Mesophilic گویند.
این هضم لجن ممکن است 30-20 روز به طول انجامد. اگر عمل هضم در 43 تا 49 درجه سانتیگراد انجام شود، زمان کار به 10 – 7 روز تقلیل یافته و اینگونه هضم را Thermophilic گویند. این نحوه هضم لجن فاضلاب به ندرت در دنیا اعمال می گردد.
اختلاط
اگر محتویات هاضم موجود در تصفیه خانه فاضلاب مخلوط نگردد لایه نازکی به صورت کف در سطح لجن هاضم تشکیل خواهد شد که مانع تصاعد گازهای متان خواهد گردید.
اختلاط محتویات هاضم نباید خیلی سریع باشد. به علاوه این اختلاط باعث یکنواخت شدن حرارت تمام هاضم و احیاناً پخش یکنواخت باروری لجن خواهد شد.
اختلاط می تواند به سه شکل انجام شود:
- وسایل مکانیکی
- وارد نمودن دوباره گاز تولیدی به داخل هاضم
- وارد نمودن مجدد لجن
عوامل مؤثر بر هاضم
مهمترین عواملی که بهره برداری و هضم لجن تصفیه فاضلاب را دچار اختلال می سازد به قرار زیر است:
- pH خیلی پایی یا خیلی بالا
- وقتی قلیائیت متیل اورانژه محتویات هاضم خیلی کم باشد (این قلیائیت باید 2000 میلی گرم در لیتر یا بیشتر باشد)
- بارگذاری زیاد هاضم
- غلظت زیاد اسیدهای آلی
- وجود و حضور مواد سمی
- حضور اکسیژن آزاد
- تغییرات زیاد درجه حرارت
در زیر قدرت حرارتی گازهای هضم لجن فاضلاب با گاز شهری و گاز خالص متان مقایسه شده است.
- گاز لجن با 70% متان 25000 کیلو ژول در متر مکعب
- متان خالص 35400 کیلو ژول در متر مکعب
- گاز شهری 20500- 16800 کیلو ژول در متر مکعب
گازهای حاصل از هضم لجن را با ده برابر حجم آب شستشو داده و به صورت فشرده در کپسول گاز برای سوخت منازل یا به صورت غیر فشرده برای تولید نیرو و یا تأمین حرارت لازم برای گرم کردن هاضم مورد استفاده قرار می دهند.
برای راه اندازی هاضم جدید یک تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی با هاضمی که شستشو داده اند، ابتدا باید هاضم تماماً با فاضلاب پر شود و حرارت در حدود 35 درجه سانتیگراد نگه داشته شود.
برای تسریع کار هاضم می توان اگر پساب جدا شده از لجن هضم شده در اختیار باشد به هاضم اضافه کرده و لجن با پساب مذکور که به هاضم اضافه می شود باید میزان اسیدهای فرار آن از 0/5 درصد وزن مایع داخل هاضم تجاوز نکند.
لجن خاصی که ابتدا به هاضم فرستاده می شود نباید بیشتر از 10 درصد بار روزانه آن باشد، وقتی تولید گاز به 50% رسید، تولید محاسبه شده بر حسب مواد جامد فرار روزانه که معادل 0/3 متر مکعب در هر کیلو مواد جامد فرار اضافه شده به هاضم در روز است باید بار هاضم را به 100-50 % بار اصلی آن رسانید.
اگر در اثر این عمل، pH محتویات هاضم پایین بیاید بارگذاری را باید کاهش داد یا به داخل هاضم مقداری آهک اضافه نمود، گردش دادن مقداری از لجن داخل هاضم به مدت 2 ساعت در روز نیز برای رفع اشکال فوق مفید است.
در هاضم های جدید گاهی افزودن آهک می تواند قسمتی از اسیدهای آلی تولیدی را خنثی کند و مقدار آهک مورد لزوم را می توان از نمودارهای مربوط به میزان آهک و درصد مواد فرار لجن به دست آورد.
متذکر می شود افزودن تمام آهک به صورت یک جا صحیح نمی باشد. بلکه آهک محاسبه شده را به فواصل زمانی به هاضم اضافه می کنند. بعضی نویسندگان آهک مورد نیاز را 2/2 تا 5/4 کیلو گرم در روز برای هر هزار نفر نوشته اند.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان شرکت فنی مهندسی زیست نگار (سازنده پکیج تصفیه فاضلاب) تماس حاصل فرمایید.
