راکتورهای بیولوژیکی غشایی در تصفیه خانه فاضلاب، از یک سیستم بیولوژیکی رشد معلق مانند لجن فعال تشکیل شده اند. با این تفاوت که جهت جداسازی مواد جامد معلق از فاضلاب خروجی تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی، به جای حوض ته نشینی از غشاء استفاده می شود.
راکتورهای بیولوژیکی غشایی در شرایط هوازی و بی هوازی در تصفیه خانه فاضلاب قابل کاربرد هستند. ضمناً پکیج تصفیه فاضلاب MBR قادر به تصفیه انواع فاضلاب های شهری و صنعتی، همچنین تصفیه پیشرفته و تأمین فاضلاب برای استفاده مجدد می باشند. قطر منافذ در این غشاءها در حد 0/1 تا 0/4 میکرومتر است. لذا کیفیت فاضلاب خروجی از این سیستم ها، معادل پساب خروجی از ترکیبی زلال ساز ثانویه و میکرو فیلتراسیون می باشد.
مزایای سیستم راکتور بیولوژیک غشایی
- توانایی پذیرش بار آلی بیشتر و در نتیجه آن، به زمان ماند هیدرولیکی کمتری نیاز دارد.
- زمان ماند میکروبی بیشتر و در نتیجه لجن تولیدی کمتری دارند.
- پتانسیل انجام فرآیند نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون در این شرایط تقویت پیدا می کند.
- در غلظت کمتری از DO بهره برداری می شوند.
- فاضلاب خروجی تصفیه خانه کیفیت بالایی دارند.
- در تصفیه فاضلاب به فضای فیزیکی کمتری نیاز دارند.
معایب سیستم پکیج تصفیه فاضلاب MBR
- هزینه بالایی دارند.
- هزینه بهره برداری مربوط به تعویض غشاء و انرژی مصرفی آنها در تصفیه خانه فاضلاب زیاد است.
- در خصوص عمر غشاءهای مورد استفاده، اطلاعات محدودی وجود دارد.
- جهت جلوگیری از گرفتگی غشاء در تصفیه خانه فاضلاب، نیاز به کنترل دارند.
با توجه به ویژگی های مثبت و منفی سیستم راکتور بیولوژیکی غشایی MBR، از این سیستم ها بیشتر در مواردی که نیاز به کیفیت بالای پساب خروجی یا تصفیه پیشرفته فاضلاب جهت حذف ترکیبات ازته مد نظر باشد استفاده می شود.
انواع سیستم های راکتور بیولوژیکی غشایی
پکیج تصفیه فاضلاب MBR را از نظر وضعیت قرار گر فتن غشاء نسبت به راکتور بیولوژیکی به دو دسته تقسیم می کنند.
- راکتورهای بیولوژیکی غشایی با جریان عرضی یا غشاء خارجی
- راکتورهای بیولوژیکی غشایی مستغرق یا داخلی
در سیستم عرضی، غشاء خارج از راکتور بیولوژیکی نصب می شود. در این سیستم مجموع مایع مخلوط توسط پمپ به داخل واحد غشاء تزریق و بعد از جداسازی فاضلاب، لجن تغلیظ شده مجدداً به راکتور بیولوژیکی برگشت داده می شود.
در سیستم مستغرق، غشاء در داخل راکتور بیولوژیکی نصب می شود. میزان مصرف انرژی و همچنین امکان گرفتگی در سیستم های مستغرق نسبت به سیستم های با جریان عرضی کمتر است و به همین دلیل بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.