آیا پسماندهای غیر خطرناک در زباله های بیمارستانی وجود دارند؟
8 اردیبهشت 1395
طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت (WHO) عبارت پسماند بهداشتی درمانی شامل تمامی پسماندهای تولیدی درون مجموعه های بهداشتی درمانی مانند بیمارستان ها، مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای مربوط به فعالیتهای پزشکی می باشد. همچنین شامل انواع پسماندهایی است که از منابع کوچکتر و پراکنده مثل پسماند تولیدی در منازل (دیالیز خانگی، مصرف انسولین، مراقبتهای دوران نقاهت) می باشد.
بین ۷۵-۹۰ % پسماند تولید شده در بیمارستان ها، شباهت بسیار زیادی به پسماند خانگی دارد که معمولاً به آن «پسماند غیرخطرناک» یا «پسماند عمومی بهداشتی درمانی» گفته میشود. که به طور عمده از قسمت اداری، آشپزخانه و فعالیت های نظافتی در مجموعه های بهداشتی درمانی تولید می شوند و ممکن است شامل پسماند بسته بندی مواد و پسماند تولیدی حین حفظ و نگهداری از ساختمان بیمارستان نیز باشد.
پسماندهای غیر خطرناک موادی هستند که در تماس با عوامل عفونی، مواد شیمیایی خطرناک یا مواد رادیو اکتیو نبوده اند و خطرات مواد تیز و برنده را ندارند. طبق گزارشات سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سهم قابل توجهی از پسماندهای مراکز بهداشتی- درمانی (نزدیک ۸۵%)، زباله های غیرخطرناک هستند و معمولاً ویژگی هایی مشابه با پسماند جامد شهری دارند. بیش از نیمی از زباله های غیرخطرناک بیمارستانی، کاغذ، کارتن و پلاستیک است و بقیه را می توان غذا، فلز، شیشه، منسوجات و چوب در نظر گرفت.
در بسیاری از مواقع، جامعه یا قوانین، تشویق به بازیافت می کنند. در گذشته، تمام یا قسمت اعظم زباله های شهری و غیرخطرناک در مراکز دفن قرار می گرفتند و یا اینکه سوزانده می شدند. با آگاهی بیشتر از تأثیرات زیست محیطی و به رسمیت شناختن قابلیت بازیافت زباله های غیرخطرناک بیمارستانی در جهان، روند رویکردهای مدیریتی تغییر کرد.
در زیر مواد قابل بازیافت که به طور معمول در زباله های بیمارستانی وجود دارد نام برده شده اند:
- جعبه های کارتنی؛
- روزنامه ها و مجلات؛
- PET یا PETE (بطریهای آب معدنی و نوشابه)؛
- بسته های پلی استایرن؛
- چوب؛
- کاغذ (کاغذ سفید اداری، کاغذ پرینتر، کاغذهای رنگی)؛
- فلزات (قوطی آلومینیومی نوشیدنی و سلفون ظروف غذا، دیگر ظروف فلزی)؛
- پلی اتیلن فشرده (HDPE) (ظروف پلاستیکی شیر، ظروف غذا، بطری های سرم و مایعات استریل شده)؛
- شیشه ساده، رنگی یا مخلوط؛
- نخاله های ساختمانی.
علاوه بر این، اجناس دارای مقاومت بالا مثل مبلمان استفاده شده، تخت خواب ها، فرش ها، پرده، تجهیزات کامپیوتری، کارتریج پرینترها و جوهر دستگاه های کپی نیز پتانسیل استفاده مجدد را دارند. گل ها، دور ریز غذا از آشپزخانه ها و زباله های گیاهی حاصل از نگهداری فضای سبز نمونه زباله های قابل کمپوست هستند. در شکل زیر، میزان درصد هر کدام از ترکیبات پسماندهای بیمارستانی نشان داده شده است.
۱۰-۲۵ % باقیمانده از پسماندهای بهداشتی- درمانی به عنوان «پسماند خطرناک» در نظر گرفته می شود و ممکن است خطرات زیادی برای محیط زیست و سلامت جامعه داشته باشند که شامل طیف گسترده ای اعم از پسماندهای تیز و برنده، عفونی، شیمیایی و دارویی، ژنوتوکسیک و رادیواکتیو است.
در صورتی که تفکیک پسماندهای غیر خطرناک از پسماندهای خطرناک به درستی صورت پذیرد، می توان پسماندهای غیر خطرناک را به روش زباله های شهری مدیریت نمود. ولی حتی اگر با مقدار کمی پسماند خطرناک (که دارای حداقل یکی از ویژگی های سمیت، خورندگی، قابلیت انفجار، قابلیت اشتعال و واکنش پذیر شیمیایی است) مخلوط شود، همه پسماند به عنوان پسماند خطرناک شناخته خواهد شد. و آن را باید به صورت زباله خطرناک مدیریت نمود.
