استفاده مجدد از فاضلاب چگونه است؟
28 خرداد 1395
امکان سنجی استفاده مجدد از فاضلاب و آبهای برگشتی در مصارف مختلف و تعیین محدودیت های کیفی، یکی از ابعاد مهم در برنامه ریزی برای بهره برداری از این منابع محسوب می شود.
بررسی قابلیت استفاده مجدد از فاضلاب و آب برگشتی در مصارف مختلف
بررسی قابلیت استفاده مجدد از فاضلاب در کشاورزی
مصارف کشاورزی با توجه به حجم زیاد مورد نیاز آب، به عنوان یکی از مصارف اصلی فاضلاب و آبهای برگشتی محسوب می شوند. از بین پساب های مختلف، فاضلاب های خانگی به دلیل حجم زیاد و کیفیت مناسب بعد از طی مراحل تصفیه، برای مصارف کشاورزی از اولویت بیشتری برخوردار می باشند. در استفاده از فاضلاب های خانگی برای مصارف زراعی، توجه به خواص میکروبی از جمله کلیفرم، فکال کلیفرم و تخم انگل های نماتودی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و از عوامل محدودیت زا در انتخاب الگوی کشت محسوب می شوند.
از بین فاضلاب های صنعتی، پساب های صنایع غذایی از ویژگی های کیفی مناسب تری برای مصارف کشاورزی برخوردار می باشند. در صورت استفاده از این پساب ها برای مصارف زراعی، توجه به فلزات سنگین، هدایت الکتریکی، ترکیبات شیمیایی آلی و معدنی ضروری بوده و نیاز به ملاحظات زیست محیطی شدیدتری می باشد.
بررسی قابلیت استفاده مجدد از فاضلاب برای تغذیه آبهای زیرزمینی
تغذیه مصنوعی به ویژه در فصول غیر زراعی از اهمیت خاصی در بهره برداری از پساب ها و آبهای برگشتی برخوردار می باشد. در استفاده از این منابع برای تغذیه مصنوعی، توجه به کیفیت آب به ویژه ترکیبات محلول از جمله نیترات و سموم از اهمیت خاصی برخوردار است. این ترکیبات به واسطه حلالیت در آّب قادر هستند به آبخوان نفوذ کرده و کیفیت آن را تهدید نمایند. مواد غیر محلول به دلیل فیلتر شدن در لایه های خاک، قادر به نفوذ به آبخوان نمی باشد.
در زمینه زهاب های کشاورزی، مهمترین عوامل محدودیت زا، هدایت الکتریکی بالا، وجود سموم، علف کش ها و عناصر مغذی می باشند. فاضلاب های صنعتی با توجه به دارا بودن فلزات سنگین، ترکیبات شیمیایی آلی و معدنی، در صورت استفاده در تغذیه مصنوعی باعث عوارض زیست محیطی از جمله تجمع فلزات در خاک و آلودگی آبخوان خواهند شد. در این زمینه تنها استفاده از فاضلاب صنایع فاقد آلاینده های فلزی، مواد شیمیایی آلی و معدنی محلول امکان پذیر است.
بررسی قابلیت استفاده مجدد از فاضلاب در آبیاری فضای سبز
محدودیت استفاده از این منابع، عمدتاً پراکندگی فضای سبز در سطح شهر و هزینه انتقال پساب از تصفیه خانه ها به این مناطق می باشد که تا حد زیادی استفاده از این منابع را با محدودیت مواجه می سازد. با توجه به پراکندگی صنایع، پساب های صنعتی امکان استفاده در آبیاری فضای سبز شهری را نداشته ولی قابلیت استفاده در فضای سبز خود کارخانه و مجتمع های صنعتی را دارا می باشند.
بررسی قابلیت استفاده مجدد از فاضلاب در مقاصد تفریحی
با توجه به کیفیت پساب ها، آبهای برگشتی و ماهیت مصارف تفریحی، مهمترین شاخص های محدودیت زا شامل کیفیت میکروبی، میزان جلبک و اکسیژن محلول و وضعیت ظاهری آب (طعم، بو و رنگ) می باشند.
بررسی قابلیت استفاده پساب در مصارف صنعتی
با توجه به استانداردهای پیشنهادی وزارت نیرو در زمینه کیفیت آب در مصارف صنعتی، امکان استفاده مجدد از فاضلاب های شهری و صنعتی و زه آب های کشاورزی در بسیاری از گروه های صنعتی فراهم می باشد. یکی از برنامه های مهم در استفاده مجدد از پساب، امکان بازچرخانی و استفاده مجدد از پساب در خود صنایع می باشد.
بررسی قابلیت استفاده مجدد از فاضلاب در شیلات و محیط زیست
بر اساس دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت، پساب مورد استفاده برای استخرهای پرورش ماهی باید عاری از تخم انگل نماتود بوده و تعداد کلیفرم مدفوعی در آنها بیش از 1000 عدد در هر 100 میلی لیتر نباشد.
نتیجه گیری
آبیاری در کشاورزی، فضای سبز و جنگل کاری اطراف شهرها مهمترین کاربری مصارف پساب ها می باشند که امکان استفاده از این منابع را با حداقل اثرات سوء زیست محیطی مقدور می سازد.
در کنار مصارف زراعی، تغذیه مصنوعی به ویژه در فصول غیر زراعی به عنوان دومین اولویت مصارف اصلی این منابع مطرح می باشد.
با توجه به موقعیت مکان یابی شده برای ساخت تصفیه خانه های فاضلاب، هزینه های مربوط به خط انتقال و پمپاژ یکی از عوامل اصلی محدودیت زای اقتصادی در استفاده مجدد از فاضلاب ها محسوب می شود.
