تصفیه فاضلاب به روش SBR
تصفیه فاضلاب به روش SBR (Sequencing Batch Reactor) یا همان راکتور ناپیوسته متوالی، یک فرآیند هوازی تصفیه فاضلاب می باشد. مهمترین هدف تصفیه فاضلاب، اصلاح کیفیت آن به نحوی است که مصرف فاضلاب تصفیه شده یا دفع فاضلاب به محیط زیست بدون اشکال و بدون بهم زدن وضع اکوسیستم محیط دریافت کننده آن امکان پذیر باشد.
در این راستا هدف از تصفیه خانه فاضلاب را حداقل کاهش غلظت یکی از 4 تشکیل دهنده به شرح زیر گفته اند:
- مواد معلق
- مواد آلی قابل اکسیداسیون
- مواد مغذی نظیر ازت و فسفر
- ارگانیسم های بیماری زا که بر حسب E.Coli بیان می شود.
به صورت کلی، دو روش اساسی زیر در کاهش مواد آلی فاضلاب می تواند به کار برده شود:
الف- روش های هوازی که در آن مواد آلی در حضور اکسیژن محلول به مواد معدنی تبدیل می شوند.
ب- روش های بی هوازی تصفیه فاضلاب که وقتی در محیط تصفیه اکسیژن محلول وجود نداشته باشد و مواد آلی با استفاده از اکسیژن های ترکیبی به مواد معدنی تبدیل گردند انجام خواهد شد.
SBR، يک نوع راکتور پر و خالي شونده است که داراي راکتور اختلاط کامل منفرد مي باشد. به طوري که تمام مراحل فرايند لجن فعال در آن اتفاق مي افتد. براي تصفيه فاضلاب شهري با جريان پيوسته، حداقل دو تانک مورد استفاده است. به طوري که يک تانک در حال پر شدن است و تانک ديگر در مرحله واکنش، ته نشيني جامدات و تخليه پساب مي باشد. SBR داراي چند سيکل در روز است، يک سيکل معمول ممکن است شامل 3 ساعت پرشدن، 2 ساعت هوادهي، 0/5 ساعت ته نشيني و 0/5 ساعت تخليه مايع صاف شده باشد.
همچنین مرحله سکون تصفیه فاضلاب نيز ممکن است براي انعطاف پذيري در جريان هاي زياد در نظر گرفته شود. مايع مخلوط در تمام چرخه ها، داخل راکتور باقي مي ماند، در نتيجه به تانک ته نشيني ثانويه جداگانه نياز نيست. تخليه مايع صاف شده به وسيله مکانيسم هاي تخليه کننده ثابت يا شناور انجام مي شود. معمولاً زمان ماند هيدروليکي در SBR بين 30-18 ساعت است که بر اساس دبي ورودي و حجم تانک مورد استفاده مي باشد. هوادهي ممکن است با هواده هاي جت یا ديفيوزرهاي حباب درشت یا میکسرهای مستغرق انجام شود. اختلاط جداگانه باعث انعطاف در بهره برداري مي شود و براي بهره برداري انوکسيک در حين دوره پرشدن، مفيد است. دفع لجن معمولاً در حين دوره هوادهي اتفاق مي افتد. در قسمت بعد، به طور واضحتر فرآیند SBR مورد بررسی قرار می گیرد.
مكانيسم هاي اصلي تصفيه فاضلاب در فرآيند SBR و فرآيندهاي متعارف لجن فعال مشابه هستند. زيرا در هر دو سيستم، هوادهي و ته نشيني (زلال سازي) انجام مي گيرد. ليكن يك تفاوت عمده و بسيار تأثيرگذار بين فرآيند لجن فعال متعارف و فرآيند SBR وجود دارد و آن تفاوت اين است كه در تصفيه خانه هاي لجن فعال متعارف، فرآيند ها به طور همزمان و در مخزن هاي جداگانه انجام مي گيرد. در حالي كه در سيستم SBR، فرآيند ها به صورت متوالي و منقطع در يك مخزن مشترك انجام مي گيرد.
مراحل فرآیند SBR
فرآيند Sequencing Batch Reactor معمولاً داراي پنج مرحله به صورت زير مي باشد كه به صورت متوالي و پي در پي در داخل يك حوض انجام مي گيرند. شکل زیر نحوه عملکرد فرآیند SBR را نشان می دهد.
