تعریف فاضلاب چیست؟ (مشخصات کمی)
5 تیر 1395
تعریف فاضلاب
تعریف فاضلاب یا پساب، آب مصرف شده ای است که خواص فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی آن به حدی تغییر کرده است که قابلیت مصرف در بهترین مورد خود را از دست داده است.
بنا به تعریف، فاضلاب ها همواره بر اثر فعالیت جوامع بشری و مصرف آب توسط آن ها و تغییرات حاصل از این امر بر اختصاصات و ترکیب آب مصرفی ایجاد می شوند.
قسمت اعظم ترکیب فاضلاب را آب تشکیل می دهد. ولی مواد دیگر موجود در آن از لحاظ نوع و غلظت در موارد مختلف آنچنان متفاوت می باشند که ارائه یک تعریف کلی در مورد آن بسیار دشوار می نماید.
بر اساس قابلیت تصفیه فاضلاب ها و با توجه به فرآیندهای مختلف مورد استفاده در شرایط متفاوت، می توان آن ها را به طور کلی به چهار گروه زیر تقسیم نمود:
الف- فاضلاب هایی که به کمک فرآیندهای مکانیکی (فیزیکی) قابل تصفیه می باشند.
ب- فاضلاب هایی که به کمک فرآیندهای معمول مکانیکی (فیزیکی) – بیولوژیکی قابل تصفیه می باشند.
ج- فاضلاب هایی که به کمک فرآیندهای معمول مکانیکی (فیزیکی) – شیمیایی مانند خنثی سازی، اکسیداسیون، احیاء، منعقدسازی و ته نشینی قابل تصفیه می باشند.
د- فاضلاب هایی که تنها به کمک فرآیندهای پیشرفته تصفیه مانند اسمز معکوس، الکترواسمز و موارد مشابه قابل تصفیه می باشند.
در رابطه با تأثیر تخلیه فاضلاب ها در منابع آب پذیرنده باید همواره توجه داشت که این امر در هر حال بستگی به غلظت مواد موجود در فاضلاب ها دارد. یعنی اینکه نسبت اختلاط مقدار فاضلاب تخلیه شده به حجم منابع آب جهت انجام ارزیابی مزبور از اهمیت به سزایی برخوردار است. مواد موجود در فاضلاب های تخلیه شده را می توان بر حسب تأثیرگذاری آن ها بر منابع آب به گروه های زیر تقسیم بندی نمود:
- مواد مصرفی
- مواد مغذی
- مواد سمی
- مواد مضر
در کنار ترکیب مواد موجود در فاضلاب، باید به خواص فیزیکی آن نیز توجه نمود که این عوامل فیزیکی نیز بر اثر فعالیت جوامع بشری و آثار ناشی از آن قابل تغییر می باشند. در این رابطه باید در وهله اول به درجه حرارت اشاره نمود. همچنین باید به عوامل دیگری مانند رنگ، ویسکوزیته، نیروی تنش سطحی، نیروهای تنش مرزی بین فازهای مختلف و موارد مشابه نیز توجه داشت.
مشخصات فاضلاب
مشخصات فاضلاب از دو دیدگاه قابل بررسی است:
- کمی
- کیفی
مشخصات کمی فاضلاب شهری
مشخصات کمی شامل مقدار فاضلاب، دامنه نوسانات و زمان وقوع حداقل و حداکثر نوسانات می باشد. چون هر یک از فاضلاب های چهار گانه فوق الذکر دارای منبع و عوامل مؤثر مختلفی هستند، دارای خصوصیات کمی متفاوتی می باشند که بایستی به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرند.
مقدار فاضلاب شهری
مقدار فاضلاب ورودی به تصفیه خانه فاضلاب بستگی به نوع سیستم جمع آوری و تولید سرانه فاضلاب دارد. به این ترتیب که در شبکه جمع آوری مجزا، فاضلاب ورودی شامل فاضلاب های خانگی، تجاری، عمومی، صنعتی و نشتاب است. ولی در سیستم های مشترک علاوه بر موارد فوق، بخشی از آب باران منطقه تحت پوشش شبکه هم وارد سیستم جمع آوری و فاضلاب می شود. ضمناً تولید سرانه فاضلاب تابعی از مصرف سرانه آب و ضریب تبدیل آب به فاضلاب می باشد.
مصرف سرانه آب عبارت است از میانگین مصرف کل آب در طول یک سال به ازاء هر نفر در روز و شامل مصارف خانگی، عمومی، تجاری، صنعتی، فضای سبز عمومی و تلفات می شود. مصرف سرانه آب به فاکتورهای متعددی نظیر میزان دسترسی، آب بها، نحوه دفع فاضلاب، کیفیت آب، سطح فرهنگ و بهداشت، وضعیت اقتصادی مردم، شرایط اقلیمی و آب و هوایی، نوع محل سکونت، بعد خانوار و تعداد خانوارهایی که در یک مسکن زندگی می کنند بستگی دارد.
